Кыргызстан Козу-Баглан дарыясынын башатына суу сактагыч курууну пландап жатат, ал Тажикстандын Хожабокиргон деп аталат. Тажик тарап мындай учурда Согддун бир нече районуна суу жеткирүү үзгүлтүккө учурайт деп эсептейт, андыктан суу сактагыч тараптардын макулдашуусу менен гана курулушу керек. Бул тууралуу тажик басылмасы Азия Плюс билдирди.
Белгилей кетсек, КР УКМК төрагасы Камчыбек Ташиев суу сактагыч курула тургандыгын Ош облусунун жашоочулары менен жолугушууда жарыялаган. Ал тажик тарап менен сүйлөшүүлөрдү жүргүзүп жаткандыгын айтты.
УКМКнын башчысы суу сактагычты курууга каралган каражаттын көлөмүн атаган жок, бирок акча бөлүнүп бүттү, долбоорлоочулар иштеп жатышат, эмдиги жылы курабыз деп билдирди.
Ошондой эле, ал Баткен облусун суу менен камсыз кылуу боюнча иштелип жаткан эки долбоор — Кадамжай районундагы Сох дарыясындагы Бүргөндү каналын реконструкциялоо жана Баткен районундагы Сох дарыясындагы Теке-Секирик каналынын курулушу жөнүндө билдирди.
Бул тема көптөн бери талкууланып келген, бирок Кыргызстан чек арадагы чыр-чатактарды сууга жеткирүүнү кааласа, анда Тажикстандын татыктуу жообу бар.
Тажик тараптын комментарийинен
«Буга чейин бизге суу сактагычты түзүү долбоору сунушталып, курулушка катышууну суранганбыз. Алар каалаган-каалабагандыктан, суунун агымын тосо алышпайт, алар мамлекеттер аралык келишимдерге ылайык биз менен макулдашышы керек ”, — деди Согди облусунун администрациясынын жогорку даражалуу кызматкери атын атагысы келбеген басылмага.
Ошол эле учурда ал Бободжонгафуров районунун аймагында Лейлек районунун жерлерин сугаруу үчүн Кайраккум суу сактагычынан суу алып турган Кыргызстандын суу насостук станциясы бар экендигин айтты.
«Башкача айтканда, коңшу өлкө биздин станцияга келип, биздин суу сактагычтан суу алып жатканда биз үчүн кыйынчылыктарды жараткысы келет», — деп билдирди булак.
Согди облусунун Мелиорация жана ирригация департаменти журналистке билдиргендей, коңшу өлкөнүн бул станциясы Лейлек районуна секундасына 3-3,5 куб метр суу чыгарат.
«Кыргыз тарап Ходжабокиргон дарыясынын башатына суу сактагыч курууну биринчи жолу каалап жаткан жок. Бирок сүйлөшүүлөр улантылууда: же биз чогуу куруп жатабыз, же бул сүйлөшүүлөр кандайча бүтөрү белгисиз. Чек ара аймактарында суу сактагычтын курулушу мамлекеттер аралык макулдашуунун деңгээлинде чечилиши керек. Келишимдерге ылайык, Кыргызстан суу сактагыч курууну каалаганда, биз менен макулдашып, биздин кызыкчылыгыбызды эске алышы керек ”, — деди департаменттин директорунун орун басары Халим Ходжиев.
Бүгүнкү күндө тараптар Ходжабокиргондон келген сууну биргелешип колдонушат.
Бирок суунун агымынын азайышынан улам, кыргыз тарап сууну көбүрөөк алат жана бул боюнча сүйлөшүүлөр башталды.
«Азыр Тажикстан бул дарыядан секундасына 600 литр суу алат, аны адамдар колдонушат. Худжанд жана Бустон шаарларынын тургундары, Бободжонгафуров районунун Хистеварз жамааты, Жабборрасулов районунун Точикобод жамааты ичүүчү суу менен ушул жерден камсыз болушат. Ошондой эле, Овчи-Калач жамаатындагы 9 миң гектар жер Ходжабокиргон дарыясынан сугарылат », — деп жыйынтыктады Халим Ходжиев.
Тажик тарап чек аранын айрым участокторун делимитациялоо жана демаркациялоо боюнча өкмөттөр аралык комиссиянын теңтөрагасынын билдирүүлөрүнө биринчи жолу комментарий берип жаткан жок.
Буга чейин Тажикстандын Тышкы иштер министрлигинин экс-башчысы Камчыбек Ташиевдин Тажикстандын Исфара аймагындагы Ворухту Кыргызстандын Баткен облусундагы жер тилкесине алмаштырууну сунуш кылган сөзүнө комментарий берген.
Автор публикации
Ал экөөнүн айтканы күндөй тиер.
Билбеген наадандардын ичи күйөөр,
Билген адам ошону
Байым кылаар.
Көкүрөккө ойлонуп,
Дайын кылаар.
Билбегендер ошону
Айың кылаар.
